Što je acetil-CoA?

Acetil-CoA, ili aktivirani acetat, važna je molekula u metaboličkim procesima u ljudskom tijelu. Sastavljen od dva atoma ugljika, ovaj koenzim je metabolički produkt oksidacije nekoliko aminokiselina, piruvata i masnih kiselina. Zatim se razgrađuje i tijelo koristi za proizvodnju energije. Taj se proces naziva ciklus limunske kiseline ili Krebsov ciklus. Koliko god bio vitalan u metaboličkom procesu, moguće je imati previše, što može uzrokovati neželjene zdravstvene probleme, poput visokog kolesterola.

Ciklus limunske kiseline je metabolički proces kojim se osam enzima koristi za proizvodnju energije u aerobnoj oksidaciji. Ciklus počinje u mitohondrijima, gdje se acetil-CoA oksidira. Kroz daljnji metabolizam, tijelo tada može stvoriti adenozin trifosfat (ATP), vrstu energije koja se koristi u stanicama tijela za široku lepezu bioloških procesa. Aktivirani acetat ulazi u ciklus limunske kiseline u određenom trenutku, kada se koristi u kombinaciji s dva ugljikova atoma, stvarajući tako citrat.

Acetil-CoA koji se koristi u Krebsovom ciklusu dolazi iz dva glavna izvora. Prvi izvor molekule je piruvat, organska kiselina koja se može pretvoriti u ugljikohidrate, masne kiseline ili energiju. U slučaju ciklusa limunske kiseline, ona opskrbljuje stanice energijom. Piruvat se obično dobiva iz glikolize, što je proces kojim tijelo razgrađuje šećere i druge ugljikohidrate. Metabolizam masnih kiselina još je jedan čest izvor aktiviranog acetata.

Iako je potrebno za pravilan metabolizam, moguće je imati previsoku razinu ove molekule u tijelu. Uz općepoznatije negativne posljedice konzumacije šećera, visoka razina saharoze u prehrani također može negativno utjecati na metabolički proces, pa tako i na ovaj koenzim. Prekomjerne razine mogu uzrokovati negativne nuspojave. Kada tijelo ima više na raspolaganju nego što je potrebno za Krebsov ciklus, ono šalje višak na gušteraču korištenjem inzulina. Taj se višak zatim ili koristi u sintezi tjelesne masti ili se koristi u stvaranju HMG-CoA, koji pokreće proizvodnju kolesterola, uzrokujući visoku razinu kolesterola u krvi.