Hormonski receptor je proteinski kompleks putem kojeg hormoni stupaju u interakciju sa stanicama. Hormoni koriste svoje receptore da reguliraju da li se protein proizvodi ili ne, te da kontroliraju količinu proteina koja se stvara. Neki receptori se nalaze u staničnoj membrani i djeluju s genima neizravno putem kemijskih signala, dok su drugi blizu jezgre i izravno kontroliraju ekspresiju DNA. Unutar stanice aktivira se hormonski receptor stvaranjem kompleksa s molekulom steroida.
Hormonski receptor se sastoji od proteinskih molekula ugrađenih u membranu stanice ili smještenih unutar nje. Budući da mogu proći kroz lipidne membrane koje čine vanjštinu stanica, hormoni se mogu vezati na receptore koji su dobro unutar citoplazme. Za razliku od mnogih drugih bioloških signalnih molekula, hormoni se ne moraju oslanjati na više kemijskih puteva kako bi prenijeli svoju poruku na organele unutar stanice. Zbog ove fleksibilnosti, hormonski receptor može se nalaziti na mnogo različitih staničnih mjesta.
Receptor peptidnog hormona je protein koji se nalazi u staničnoj lipidnoj membrani. Postoje različite vrste peptidnih receptora, koji se također nazivaju receptori stanične površine. Oni su kategorizirani prema načinu na koji signaliziraju aktivnost u stanici.
Mnogi ovise o sekundarnim glasnicima poput G-proteina za komunikaciju s unutrašnjosti stanice, budući da peptidni hormoni ne mogu prijeći u citoplazmu. S druge strane, receptori za steroidne hormone djeluju inhibirajući ili aktivirajući gene unutar jezgre stanice. Oni reagiraju na širok raspon steroida, uključujući hormone štitnjače i spolne hormone te kortizol, obično im je potrebno više vremena za rad nego peptidnim receptorima.
Steroidni hormoni prolaze kroz plazma membranu i vežu se na receptore u jezgri stanice. Oni tvore kompleks hormonskih receptora koji izravno stupa u interakciju s DNK, regulirajući hoće li se određeni geni transkribirati u RNA ili ne. Time se kontrolira ekspresija proteina. Produkti ovog primarnog odgovora mogu se i sami koristiti kao daljnji signali koji reguliraju ekspresiju gena, vežući se na drugačiji skup hormonskih receptora u procesu. Steroidi stoga mogu imati široke učinke na brojne gene čak i ako se formira samo jedan početni kompleks hormon-receptor.
Budući da neki steroidi mogu biti prilično slični biokemijski, hormonski receptori imaju mehanizme koji osiguravaju da jedan hormon ne utječe na put drugog i da izazove ozbiljne ili čak smrtonosne promjene u tijelu. Iako svaki steroidni receptor ima veći odgovor na svoj primarni hormon, može biti sposoban vezati drugi kemijski sličan. Kao zaštitu, neki receptori imaju enzime koji će blokirati sve osim željenog hormona. Neke bolesti mogu ometati selektivnost ili inhibirati reakciju hormonskih receptora.